تدریس فصل 6 ریاضی پنجم  گنجایش

هدف کلی : آشنایی با مفهوم گنجایش و واحدهای اندازه گیری

اهداف رفتاری :

 مفهوم گنجایش را درک کند.
 لزوم استفاده از واحد استاندارد و اندازه گیری گنجایش اجسام را بیان می کند .
 واحد اندازه گیری حجم مایعات را می داند و به کار می برد .
 واحد لیتر را به واحد کوچکتر تبدیل می کند و بالعکس.
 برای اندازه گیری مایعات با حجم متفاوت واحد مناسب ارائه می کند .
 مسئله های مربوط به حجم و گنجایش را حل می کند.

مفاهیم اصلی :

حجم : مقدار جایی است که جسم اشغال می کند .
گنجایش: مقدار فضا یا مقدار مایعی است که در یک جسم جا می شود .و در واقع ظرفیتی است که یک جسم دارد .و این عمومی نیست یعنی جسم ما می تواند حجم داشته باشد ولی ممکن است جا یا فضایی یا ظرفیتی نداشته باشد که بتوانیم درون آن مایعات بریزیم . یک سنگ و یک پارچ را در نظر بگیرید .سنگ و پارچ هر دو حجم دارند یعنی فضا اشغال می کنند ولی آیا هر دو گنجایش یا ظرفیت دارند ؟

واحد اندازه گیری حجم : متر مکعب و سانتی متر مکعب و میلی متر مکعب
واحد اندازه گیری گنجایش: لیتر و میلی لیتر ( سی سی)

شروع تدریس :
در صورت امکان یا در دسترس بودن یک مکعب شیشه ای 10 در 10 در 10 و یک پاکت شیر یک لیتری با خود به کلاس ببرید. یا می توانید به کمک بچه ها و یا با انجام کارگروهی در کلاس یک مکعب بسازید و با استفاده از یک پلاستیک فریزری و مقداری آب به صورت عینی گنجایش را تدریس کنید .حجم مکعب را اندازه گیری کنید :1000 سانتی متر مکعب
شیر و آب را در درون مکعب شیشه ای و یا مکعب دست ساخته ی مقوایی همراه با پلاستیک فریزری بریزید .از دانش آموزان بخواهید در مورد رابطه ی بین حجم شیشه و مکعب و مقدار شیر و آب بحث کنند و نظرات خود را بیان کنند .
رایطه ی بین 1000 سانتی متر مکعب و یک لیتر را پیدا کنید .

نمونه فعالیت :

در ادامه یک تکه سنگ به دانش آموزان نشان دهید لیوان مندرج را تا یک مقدار مشخص آب بریزید و درجه را یادداشت کنید .سنگ را داخل لیوان آب انداخته و درجه یجدید را یادداشت کنید . در مورد اختلاف این دو درجه و اینکه نمایان کننده حجم سنگ است گفتگو کنید .
حجم سنگ برابر با اختلاف حجم آب در حالت اول و دوم می باشد.

گنجایش با حالت مایع مواد سروکار دارد و می توانید مایعاتی مانند دوغ ، شیر، بنزین ،شربت ،نوشابه و .. را مثال بزنید.
واحدهایی که روی شیشه ی این مایعات نوشته شده را بخوانید و توضیح دهید .

واحدها و تبدیل واحدها را بوسیله پلکان تبدیل واحدها هم می توان توضیح داد.

نکات مهم :

• یک لیتر از 1000 سانتی متر مکعب تشکیل شده است .
• برای تبدیل لیتر به سی سی یا سانتی متر مکعب یا میلی متر مکعب باید عدد لیتر را در 1000 ضرب کنیم .
• برای تبدیل عدد از سی سی یا سانتی متر مکعب یا میلی متر مکعب به لیتر عدد را بر 1000 تقسیم می کنیم.
• امیلی لیتر =1 سی سی =1 سانتی متر مکعب
• اگر بخواهیم گنجایش یک مایع با عددهای متفاوت بدست نیاید باید واحد اندازه گیری مایعات را یکسان کنیم .
• برای اندازه گیری حجم مایعات و گنجایش ظرف ها به یک واحد مشخص نیاز داریم .

• یک سانتی متر مکعب مقدار مایعی است که در یک مکعب با اضلاع یک سانتی متر جا می شود .
• به سانتی متر مکعب ،سی سی یا میلی متر هم گفته می شود .
• سی سی واحد اندازه گیری کوچک است . وبرای بیان حجم مایعات کم مثل دارو استفاده می شود .
• در واقع برای اندازه گیری مقدار مایعاتی که کمتر از یک لیتر حجم دارند از واحد کوچکتری به نام سانتی متر مکعب (سی سی یا میلی متر )استفاده می شود .
• برای تبدیل واحد کوچک به واحد بزرگ از تقسیم استفاده می شود .
• برای تبدیل واحد بزرگ به کوچک از ضرب استفاده می شود .

خداقوت ، دردرس نامه ی فوق اهداف و پیش دانسته های فعالیت های مربوط به گنجایش فصل 6 ریاضی مورد بحث و بررسی قرار گرفت .در ادامه، کار در کلاس ،فعالیت ها و تمرینات صفحات 118-119-120-121 به ترتیب همراه با حل  در پست بعدی در همین سایت تقدیم می شود .

پلکان تبدیل واحدهای حجم پنجم ابتدایی

دیگر مطالب سایت

محتوای آموزشی خورشید پشت ابر درس 12 هدیه های آسمان پنجم

دانلود کتاب نگارش پنجم با جواب بصوررت pdf

دانلود کتاب علوم پنجم با جواب بصوررت pdf

دانلود pdf کتاب ریاضی پنجم با جواب به صورت صفحه به صفحه

موفق و شاد باشید.