با عرض سلام حضور شما بازدید کننده ی محترم
سپاس بی کران خدای متعال را که بشر را بعد ازآفرینش ،به خلعت کمال طلبی مزین فرمود.و درود بی پایان بر پیامبراکرم (ص) و خاندان پاکش که بشر را به انوارعلم و دانش الهی رهبری نموده اند.خدا را شاکرم که این توفیق را به من داده است که بتوانم گامی هرچند کوچک در راه تعلیم وتربیت این مرزوبوم بردارم وباعث شکوفایی و رشد هرچه بیشتر این نونهالان عزیزکشورم باشم .
مولای متقیان علی (ع) می فرماید :
من علمنی حرفا فقدصبرتی عبدا ؛ هرکس چیزی به من بیاموزدمراغلام خویش کرده است این بیان برای مادرسی است تا معلمان قدرخود را بدانند و تشخیص دهندکه قدروجود آن ها درسرنوشت یک ملت موثراست .معلمی شغل وحرفه نیست بلکه ذوق هنر و توانمندی است معلمی نه تنها یک شغل بلکه یک مسئولیت و تعهد در جامعه است ،معلمی هنری است که دارای مبانی علمی و شناختی است ، معلمی مهندسی ذهن و فکر،معماری آینده وسازنده ی بشریت است .
امروزه همه می دانیم که کودکان قبل از دبستان علاقه ی زیادی برای خواندن ازخودنشان می دهند و از ورق زدن ومشاهده کردن کتا ب ها ومجله ها وبه ویژه ازتصاویرآنها لذت می برند وازاین که بزرگترها برایشان کتاب بخوانند خوشحال می شوند ودرباره ی واژه ها ونوشته ها سوال هایی مطرح می کنند . این موارد وشبیه آن ها می تواند نشانه هایی ازآمادگی های کودک برای خواندن باشد که با تشویق وترغیب کودکان وپاسخگویی به سوالات آنان می توان آموزش خواندن راآغازکرد.
بدیهی است آموزش نباید با اجبار و فشار توأم گردد ، چنان چه کودک آمادگی های لازم را ازخود نشان نداد باید آموزش را به تعویق انداخت ، درغیراین صورت به شکست و ناکامی کودک منجر خواهد شد ومیل به خواندن را دراوکم خواهد کرد یا از بین خواهد برد ؛ چنین کودکی احساس سرخوردگی می کند درزمان مناسب هم پیشرفت لازم را نخواهد داشت .
خواندن ومطالعه درتعلیم وتربیت مقوله ی سا ده ای نیست . به هرکس که بتواند حروف را با هم درست ترکیب کند وکلمه بخواند نمی توان گفت خواندن می داند . بارها برای خود شما پیش آمده است که کودک قصه ای ازکتاب درسی را روان و خوب وبا صدای بلند خوانده است ولی وقتی ازاو سوال کرده اند .(ازآن چه خواندی ، چه فهمیدی؟) قادر به جواب دادن نبوده است . این به معنای عدم درک خواندن و مطالعه ی صحیح است .
اگر خواهان تربیت دانش آموزانی خلاق ، متفکر، مستقل وکنجکاو هستیم و اگر درپی کشف علل کاهش افت تحصیلی وارتقای انگیزه ی پیشرفت تحصیلی دردانش آموزان ، باید جهت گیری برنامه ریزی درسی را ازنظرمحتوای درسی وشیوه های تدریس به سمت آموزش خلاق سوق دهیم وبا استفاده ازروش های فعال نحوی تدریس را از شیوه ی معلم محوری به سمت دانش آموزمحوری هدایت نمائیم . تا بدین وسیله اعتماد به نفس وایجاد خود باوری در دانش آموزان بالا رود وافزون برآن ، شیوه ی ارزشیابی ازیادگیری وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان را ازپاسخ مداری به سوال مداری وازحافظه پروری به اندیشه سازی تغییر دهیم . برای این منظور معلم باید وظایفی به شرح ذیل انجام دهد :
الف – تبدیل محیط آموزشی به محیطی صمیمانه تا کودک احساس امنیت نماید .
ب – ایجاد شرایط لازم برای به کار گیری توانایی های جسمی و روانی کودک .
ت – فراهم کردن شرایطی مناسب برای سخن گفتن وگوش دادن .
پ – استفاده از محسوسات وملموسات با توجه به وضعیت هوشی وذهنی کودک .
ج – تحریک حس کنجکاوی کودک برای خواندن کتاب های درسی وغیر درسی .
سواد خواندن چیست؟
سواد خواندن یکی از مهمترین توانایی هایی است که دانش آموزان درطول یادگیری های خود در سال های اولیه ی دبستان کسب می کنند ودررشد هرکودک نقش حیاتی دارد .
خواندن دربرگیرنده ی مجموعه ای از مهارت ها ست که پایه ی مشترک موفقیت در همه ی زمینه های تحصیلی محسوب می شود . محور اصلی سوادآموزی ،خواندن است وازهرکسی انتظار می رود که خواندن ونوشتن را بداند . اکثر کودکان به شوق یادگیری خواندن به مدرسه می روند وتحصیلات رسمی خود رابا خواندن ونوشتن شروع می کنند .
بنابراین می توان گفت دانایی فرزندان ما درگرو«خواندن » است و خواندن در«زبان مادری» ما ریشه دارد . زبان مادری ما پرازنکته ها ، حکایت ها وقصه های شیرین است که با روح وجان ما پیوندخورده است . زبان ما را زبان عشق وعرفان نامیده اند . زبان هرملتی ، بهترین نمادهویت آن قوم وسرزمین است . آشنایی عمیق بازبان مادری ، راهی است برای توسعه سواد خواندن درهمه ی جامعه .
همچنین تفکروتوانایی به کارگیری قوای استنباط و پی جویی حقیقت ، درگرو خواندن لذت بخش است . فرزندانمان برای توسعه ی سوادخواندن ، نیازمند خواندنی های جذاب وپرنشاط هستند تاانگیزه های لازم برای خواندن بیشتردرآنان ایجادشود . برای خواندن باید ماده ی خواندنی مناسب رادراختیارکودکان ونوجوانان قرارداد تا آنان ازخواندن لذت ببرند .
کلاس درس فرصتی است برای بهره جستن از کتاب های قصه ، شعر ومجلات خواندنی وجذاب ، تا کودکانمان را با خواندن بیشترآشنا کنیم تا لذت خواندن برای آنان ماندگارشود .
با توجه به این که شالوده ی اصلی آموزش هرفرد دردبستان پایه ریزی می شود . ودوره ی دبستان به عنوان اولین دوره ازاهمیت شایانی برخورداراست . بخصوص درکشورماکه زبان های زیادی وجود دارد وزبان فارسی به عنوان زبان مشترک وملی بین تمام اقوام به رسمیت شناخته شده است .این زبان مشترک وملی ازهمان کلاس اول ابتدایی معلمین را به هنرنمایی درتدریس فارسی با مناسب ترین روش هایی که فقط خود معلم می تواند با توجه به شرایط کلاس وشاگردان وامکانات ممکن به آن دست یابد وادار می سازد .آغاز به تدریس زبان اهمیت شایانی دارد وحتمآ باید اصول آن زبان را دانسته قدم درراه آن نهند . مشخص کردن اهداف ازهمان ابتدا به رسیدن به هدف ، ما را یاری می کند . یادگیری دراین سنین با سایر سنین یا سایر مقاطع تفاوت دارد .
بنابراین معلم باید برای آموزش سواد خواندن روشی اتخاذ نماید که علاقه دانش آموزان را برانگیزد وبه نحوی عمل کند که آنان رامجذوب خود سازد تا قادرباشد قدرت تفکر، تمیزوقضاوت دانش آموزان را پرورش داده ورشد آنان راتسهیل سازد .یادتان باشد که رشد و بالندگی کودکان در گرو کیفیت آموزش هایی است که در دوران کودکی به آنهاعرضه می شود .
یکی ازمشکلات مهم واساسی درنظام آموزش وپرورش کشور ما ،به کار نگرفتن روش های تدریس نوین درآموزش است . آشنایی با روش های مختلف تدریس می تواند زمینه ای جهت برخورد متقابل ومنطقی با دانش آموزان از یک مجرای ارتباطی صحیح مهیا کند بطوری که همواره تفکر منطقی داشته باشد .
پیشنهاد : با توجه به این که اجرای این طرح در کلاس مفید واقع شده ونتایج حاصل ازآن کاملآ رضایت بخش بوده است . استفاده ازاین روش را به سایرهمکاران برای تقویت مهارت خواندن ( سواد خواندن ) توصیه می کنم .
توصیه هایی برای تقویت سواد خواندن :
1 ) آموزش خواندن را اززمانی آغاز کنید که فراگیران شما به خوبی قادر باشند ، هرکلمه را می شنوند ، درست تلفظ کنند ومعنی ومفهوم آن را بدانند .
2 ) با تمرین وتکراردانش آموزان را عادت دهید که درهنگام خواندن ، شکل کلی کلمه را بخوانند وچشم آن ها روی اجزای کلمه مکث نکند .
3 ) به فراگیران عادت دهیدکه درهنگام خواندن کلمه ها ، به معنی ومفهوم آنچه می خوانند ، توجه کنند .
4 ) به فراگیران عادت دهید که درهنگام خواندن ، دایره ی دید خود را روی کلمه های بعدی آن جمله نیز گسترش دهند تاارتباط کلمه های یک عبارت بامکث های نابجا قطع نشود .
5 ) به فراگیران یاد دهید که درهنگام خواندن ، با توجه به معنی جمله ونشانه های نقطه گذاری ، آهنگی مناسب به کلام خود بدهند . آنان باید بدانند که تکیه ی صدا باید روی کدام کلمه یا کدام صدا درکلمه باشد ؛ در کجا باید مکث کنند ؛ باید بتوانندحالت های تعجب وشادی ، خشم ، خبر، سؤال و…. را با آهنگ صدا مجسم وبیان کنند .
6 ) خواندن را به صورت عادت در دانش آموزان درآوریم .
7) استفاده بهینه ازساعت کتاب خوانی .
توجه داشته باشید که :راه یادگیری یک جاده ی تنگ و باریک نیست ، مهارت های گوناگون از مشاهده تا تحقیق مسیرهای متفاوت شاهراه یادگیری هستند .
نتایج اجرای درست طرح سواد خواندن :
1) عادت به کارگروهی درمیان دانش آموزان گسترش می یابد .
2) برای عقاید ونظرات یکدیگر ارزش واحترام قائل می شوند .
3) مشارکت درمیان دانش آموزان ومعلمان ودیگردست اندرکاران مدرسه افزایش می یابد .
4) دررفتار، نگرش و باورهای افراد تغییر ایجاد می شود . (نظم وانضباط آنها بیشترشده است ، برخورد هایشان درتمام کارهای فردی واجتماعی مسئولانه تر شده است و اعتماد نفس آنها نیزبیشترشده است) .
5) دانش آموزان ضمن تعامل و همکاری در گروه ها به هم یاری می دهند .
6) ارتباط عاطفی و روابط صمیمی در بین دانش آموزان تقویت می شود .
7) علاوه بردانش آموزان ، معلمان نیزبا دیدگاه ها وتجربه های جدیدآشنا می شوند .
8) دانش آموزان درکلاس شادوبا نشاط می شوند ،ویادگیری برای شان لذت بخش می شود .
9) قوای ذهنی دانش آموزان (مثل تفکروتخیل،نگاه وفکرانتقادی و…) پرورش می یابد .
10) قدرت سخنوری نیزدرآنان افزایش می یابد .
11) خزانه ی لغات نیزدر آنها گسترش می یابد.
در پایان برای همه ازخداوند منان آرزوی سلامتی وسعادت دارم .موفق و پیروز باشید.
وحید اسماعیلی مدرس سواد خواندن و آموزگار پایه پنجم دبستان پسرانه شهید موسوی پور اداره آموزش و پرورش ناحیه یک بندرعباس
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.